سیر تا پیاز بیت کوین (تاریخچه، خصوصیات، شیوه‌ی خرید و …)

حتما اسم بیت کوین را حداقل یک بار از دوست یا آشنایی شنیده‌اید و کم و بیش و نه کامل، با آن آشنا شده‌اید. بیت کوین یک ارز دیجیتال است که به صورت الکترونیکی استفاده و توزیع می‌شود. بیتکوین یک شبکه همتابه‌همتای غیر متمرکز است. هیچ شخص یا موسسه‌ای آن را کنترل نمی‌کند. بیت کوین قابل چاپ شدن نیست و مقدار کل بیتکوین هایی که می‌تواند وجود داشته باشد، ۲۱ میلیون واحد است. از این مقدار، تا به زمان نگارش این مقاله، حدود ۱۸/۵ میلیون بیت کوین استخراج شده است.

آنچه در این مقاله یاد خواهید گرفت

خالق بیت کوین کیست؟

بیت کوین برای اولین بار به عنوان یک نرم افزار متن باز توسط یک برنامه‌نویس یا گروهی از برنامه‌نویسان ناشناس با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) در سال ۲۰۰۹ معرفی گردید. تا کنون شایعات مختلفی درباره هویت واقعی خالق بیت کوین وجود داشته، اما تمامی کسانی که در این شایعات از آن‌ها نام برده شده، این امر را تکذیب کرده‌اند.

خود ناکاموتو یکبار ادعا کرده بود که وی یک فرد ۳۷ ساله ساکن ژاپن است. با این وجود، از آنجایی که ساتوشی زبان انگلیسی قوی داشته و نرم‌افزار وی هم برچسب ژاپنی بودن را ندارد، درباره ژاپنی بودن وی هم شک و تردیدهای منطقی وجود دارد. در اواسط سال ۲۰۱۰، ناکاموتو بیت کوین را رها کرد و آن را به دست اعضای کار بلد جامعه بیت کوین سپرد. ساتوشی همچنین گوین اندرسون (Gavin Anderson) را به عنوان توسعه‌دهنده اصلی منصوب کرد.
تخمین زده شده که خود ناکاموتو حدود ۱ میلیون واحد BTC دارد، که تا تاریخ نوامبر ۲۰۲۰ (آبان ۹۹)، چیزی در حدود ۱۶ میلیار دلار ارزش‌گذاری شده است.

چه کسی بیت کوین را کنترل می‌کند؟

به گفته گوین اندرسون، اولین چیزی که پس از ترک ناکاموتو از این پروژه روی آن تمرکز دارد، غیر متمرکز بودن بیت کوین است. آقای اندرسون حتی گفته که حاضر است با یک اتوبوس تصادف کند، اما بیت کوین به صورت ناشناس باقی بماند.
برای بسیاری از افراد، مزیت اصلی بیت کوین در مستقل بودن آن از دولت‌ها، بانک‌ها و شرکت‌هاست. یک مقام واحد قادر به دخالت در تراکنش‌ها، تعیین مقدار کارمزدها یا توقیف پول افراد نیست. علاوه بر این، روند کار بیت کوین کاملا شفاف است؛ هر تراکنشی درون یک دفتر کل عمومی توزیع شده به نام بلاکچین ذخیره می‌شود.
مهم‌تر از همه، با اینکه بیتکوین به عنوان یک شبکه قابل کنترل شدن نیست، اما کنترل کامل مسائل مالی به عهده خود کاربران آن است.

بیت کوین چگونه کار می‌کند؟

هر کاربری، فقط مقدار بیتکوین های درون کیف پول و نتیجه‌ی تراکنش را می‌تواند ببیند.
اما در پشت پرده، شبکه بیت‌کوین یک دفتر کل عمومی به نام بلاکچین (Blockchain) را با افراد به اشتراک می‌گذارد. این دفتر کل حاوی تمامی تراکنش‌های پردازش شده است. در واقع، رکورد دیجیتالی تراکنش‌ها درون «بلاک‌ها» ذخیره می‌شود.
اگر شخصی بخواهد تنها یک حرف یا عدد درون یک بلاک تراکنش را تغییر دهد، این کار روی تمامی بلاک‌های بعدی هم تاثیر می‌گذارد. از آنجایی که بیت کوین یک دفتر کل عمومی است، کار اشتباه یا تقلب هم به راحتی دیده شده و توسط هر کسی می‌تواند اصلاح شود.
کیف پول کاربران هم قادر به تائید هر تراکنش است. اعتبار هر تراکنش، توسط امضاهای دیجیتال مربوط به آدرس فرستنده محافظت می‌شود.
بسته به پروسه تائید و پلتفرم معاملاتی، ممکن است تکمیل هر تراکنش بیتکوین چند دقیقه زمان ببرد. پروتکل بیت‌کوین بگونه‌ای طراحی شده تا استخراج هر بلاک ۱۰ دقیقه به طول انجامد.

خصوصیات بیت کوین

غیر متمرکز بودن

یکی از اهداف اصلی ساتوشی ناکاموتو در هنگام خلق بیت کوین این بود که شبکه این ارز دیجیتال از هر مقام مسئولی مستقل باشد. این رمز ارز به گونه‌ای طراحی شده که هر شخص حقیقی، حقوقی یا هر دستگاهی که در استخراج و ماینینگ و تائید تراکنش‌های بیت کوین دخالت دارد، به بخشی از شبکه گسترده آن هم تبدیل می‌شود. علاوه بر این‌ها، حتی اگر بخشی از شبکه هم از دسترس خارج شود، پول‌ها به حرکت خودشان ادامه می‌دهند.

ناشناس بودن

این روزها بانک‌ها به صورت مجازی از هر اطلاعاتی درباره مشتریان خود خبر دارند؛ سابقه اعتبار، آدرس‌ها، شماره تماس‌ها، عادت‌های خرج کردن و امثالهم. اما از آنجایی که والت افراد نیازی به اتصال به اطلاعات هویت شخصی ندارد، دانستن این نوع داده‌ها هم در بیت کوین بسیار دشوار است. البته با اینکه برخی از افراد دوست ندارند اطلاعات مالی‌شان توسط هر گونه شخصی اداره و پیگیری شود، اما برخی دیگر اظهار داشته‌اند که مبادله مواد مخدر، تروریسم و دیگر فعالیت‌های غیر قانونی و خطرناک در این نوع ناشناسی‌های نسبی افزایش می‌یابد.

شفافیت

از آنجایی که هر تراکنش بیت کوین درون بلاکچین ذخیره می‌شود، ناشناس بودن این ارز دیجیتال هم نسبی است. از نظر تئوری، در صورتی که آدرس کیف پول شما به صورت عمومی استفاده شود، هر کسی می‌تواند با مطالعه دقیق دفتر کل بلاک چین از مقدار پول درون آن هم خبر داشته باشد. با این وجود، پیگیری و نسبت دادن یک آدرس خاص بیت کوین به یک شخص کار تقریبا غیرممکنی است.
کسانی که خواهان ناشناس بودن هستند، می‌توانند با یک سری اقدامات از رادار دیگران مخفی بمانند. نوع خاصی از کیف پول ها امنیت و مبهم بودن را در اولویت خود قرار داده‌اند، اما ساده‌ترین راه برای ناشناسی این است که از چندین آدرس مختف استفاده کرده و مقدار زیادی پول را به یک والت واحد نفرستید.

سرعت بالا

شبکه بیت کوین تراکنش‌ها را تقریبا به صورت آنی پردازش می‌کند و عموما تنها چند دقیقه طول می‌کشد تا فرد مقابل پول را دریافت کند، در صورتی که ارسال‌های بانکی می‌تواند چند روز هم زمان ببرد.

برگشت ناپذیری

به محض ارسال بیت کوین به شخص دیگر، هیچ راهی برای برگرداندن آن وجود ندارد، مگر اینکه شخص گیرنده مایل به بازگرداندن آن به شما باشد. این امر دریافت پرداخت‌ها را قطعی می‌کند، به این معنا که فرد مقابل هیچگاه نمی‌تواند ادعا کند پولی از شما دریافت نکرده است.

با بیت کوین چه چیزهایی می‌توانیم بخریم؟

در سال ۲۰۰۹ زمانی که بیت کوین برای اولین بار معرفی شد، نحوه و مکان خرج کردن آن مشخص نبود. اما امروزه می‌توانید تقریبا هر چیزی را با بیت کوین خریداری کنید. به عنوان مثال، شرکت‌های بزرگ نظیر مایکروسافت و دل (Dell) پرداخت با رمز ارز بیت کوین (BTC) را برای انواع محصولات و محتوای دیجیتال خود قبول می‌کنند. امکان پرواز با ایرلاین‌هایی نظیر AirBaltic و Air Lithuania، خرید بلیت تئاتر از طریق Theatre Tickets Direct بریتانیا، خرید ماء‌الشعیر  از Honest Brew و بسیاری دیگر از این موارد وجود دارد.
از دیگر گزینه‌ها می‌توان پرداخت هزینه هتل و خرید ملک، پرداخت صورت حساب در کافه‌ها و رستوران‌ها، عضویت در سایت‌های دوست‌یابی، خرید کارت هدیه و اهدای آن در کارهای خیرانه را نام برد. همچنین یک سری بازارهای آنلاین وجود دارد که در آن‌ها هر چیزی از غیرقانونی گرفته تا کالاهای فوق‌العاده لوکس، معامله می‌شود.
بیت کوین شکلی از پرداخت نسبتا جدید و تقریبا پیچیده است، بنابراین طبیعی است که گزینه‌های خرج کردن آن هم محدود باشد. اما هر روزه کسب و کارهای بیشتر و بیشتری از کافه‌های کوچک محلی گرفته تا صنایع بزرگ، پرداخت از طریق ارز BTC را قبول می‌کنند.
علاوه بر این، بخاطر نرخ تبدیل نوسانی بیت کوین، این ارز دیجیتال به یه یک فرصت سرمایه گذاری برتر تبدیل شده است. علی‌رغم اینکه بیت کوین یک ارز بدون ثبات و تا حدودی ناشناخته است، طی یک سال گذشته ۷ برابر ارزش بیشتری پیدا کرده و هر واحد آن به قیمت ۵۰۰۰ دلار رسیده است.

چگونه می‌توانیم بیت کوین تهیه کنیم؟

ساده‌ترین راه دسترسی به بیت کوین از طریق خرید آن از صرافی های ارز دیجیتال است. رمز ارز بیت کوین در بسیاری از صرافی های ارز دیجیتال موجود است، اما تهیه آن از طریق خرید مستقیم از افراد فروشنده BTC نیز امکان پذیر است. هزینه خرید بیت کوین را بسته به کشوری که در آن بیت کوین میخرید، می‌توان با پول نقد، کارت اعتباری و دبیت کارت یا حتی بوسیله ارزهای دیجیتال دیگر پرداخت کرد. اما در ابتدا، باید یک کیف پول یا والت بیت کوین داشته باشید. صرافی‌های ارز دیجیتال معمولا برای هر ارز دیجیتال یک کیف پول داخلی هم به شما اختصاص میدهند که میتوانید بیت کوین ها و سایر ارزهای دیجیتال خود را در آن کیف پول ها نگه دارید.
شما میتوانید از طریق ترید یا معامله ارزهای دیجیتال در صرافی‌های ارزهای دیجیتال (مثل صرافی بایننس) هم صاحب بیت کوین شوید. برای مثال اگر شما مقداری ارز دیجیتال تتر، یا اتریوم داشته باشید، می‌توانید از طریق معامله یا ترید آن‌ها با بیت کوین در یک صرافی آنلاین، صاحب بیت کوین شوید. تفاوت این روش با روش‌های دیگر این است که شما می‌توانید از تغییرات قیمت ارزهای دیجیتال نسبت به هم، در لحظه کسب سود قابل توجه کنید. ترید کردن بازاری بزرگ است که دانش و مهارت‌های خود را نیاز دارد. اکسلایت در زمینه‌ی ترید و کسب سود از آن سرویس‌های زیادی کپی تریدینگ، ربات ترید و سرویس ارائه و دریافت سیگنال را ارائه میدهد. برای اطلاع بیشتر از بازار ترید ارزهای دیجیتال میتوانید این مقاله را مطالعه کنید.
برای کیف پول بیت کوین گزینه‌های متنوعی وجود دارد، اما اصلی‌ترین کیف پول های بیتکوین را می‌توانیم به والت آنلاین و والت نرم افزاری نصب شده در هارد درایو کامپیوتر تقسیم کنیم. البته هیچ کدام از این نوع کیف پول ها کاملا امن نیستند، چراکه امکان خرابی هارد درایو و حتی هک شدن والت آنلاین وجود دارد. کیف پول موبایل هم گزینه دیگری است که بخاطر نیاز به حجم حافظه بالا برای دانلود کل بلاک چین، بسیار ساده‌سازی شده‌اند. برخی معتقدند که بهترین گزینه برای ذخیره‌سازی بیتکوین، والت سخت افزاری و کیف پول کاغذی نام دارند که دارای کد QR بوده و به صورت دیجیتالی در هیچ مکانی ذخیره نمی‌شوند. این امر باعث در امان ماندن آن‌ها از حمله‌های سایبری و خرابی هارد دستگاه می‌شود. اما در نظر داشته باشید حفاظت از این نوع کیف پول ها و گم نکردن آنها بسیار مهم است؛ چرا که در صورت گم شدنشان دسترسی شما به ارزهای دیجیتالتان از بین خواهد رفت.
راه بعدی دسترسی به بیتکوین از طریق استخراج یا ماینینگ است. تا همین چند سال پیش هر کسی که یک کامپیوتر قدرتمند داشت می‌توانست بیت کوین ماین (استخراج) کند، اما امروزه دیگر این امکان وجود ندارد. افزایش محبوبیت و نرخ تبدیل بیت کوین، باعث شد تا شرکت‌های بزرگی با تجهیزات کامل وارد این عرصه شده و با دستگاه‌های ماینینگ پیشرفته (ماینر) خود به استخراج این رمز ارز بپردازند. از این رو، سختی و انرژی لازم برای استخراج مقدار ارزشمندی از بیت کوین سر به فلک کشید. علاوه بر این، مقدار بیت کوین های موجود برای ماین کردن (استخراج) دائما در حال کاهش است.

مزایای بنیادین بیت کوین

آزادی

ارز BTC با ویژگی آزادی، خصوصا آزادی و استقلال از مقام مسئول جهت کنترل تراکنش‌ها، تعیین کارمزد و قرارگیری در راس هدایت و کنترل پول افراد طراحی شد. طی سال‌های اخیر، تنها در هنگام صحبت درباره خرید کالاست که مشروعیت این ارز دیجیتال به اندازه یک ارز فیات مطرح می‌شود و با توجه به حضور بازارهای متعدد دیپ وب (Deep-Web) که تنها بیت کوین را می‌پذیرند، ممکن است خرید محصولات از طریق ارز BTC برایتان نسبت به ارزهای دیگر راحت‌تر باشد.

قابلیت حمل بالا

یکی از متمایزترین خصیصه‌های پول، قابلیت حمل آن است، به این معنا که باید حمل و استفاده از آن ساده باشد. از آنجایی که بیت کوین کاملا دیجیتالی است، در عمل هر مقدار لازم از این ارز را می‌توان درون یک فلش درایو یا یک محل ذخیره آنلاین با خود حمل کرد.
ارزهای دیجیتال، آزادی ارسال و دریافت پول را از طریق تنها اسکن کد QR یا کلیک روی یک والت آنلاین به ارمغان می‌آورند. این کار هیچ زمانی نمی‌برد یا خیلی زمان آن کوتاه است و از کارمزدهای بالا و دست به دست شدن پول بین افراد واسطه نامربوط خبری نیست؛ تنها چیزی که نیاز دارید دسترسی به اینترنت است.

امکان انتخاب کمیسیون دلخواه

یکی دیگر از مزایای بی چون و چرای شبکه بیت کوین، قابلیت انتخاب مقدار کارمزد تراکنش‌ها یا حتی انتخاب عدم پرداخت هیچ مقداری برای آن‌هاست. پس از اینکه بلاک جدید بهمراه یک هش (Hash) موفق تولید شد، کارمزد تراکنش‌ها را ماینر مربوط به آن بلاک دریافت می‌کند. عموما فرد فرستنده کارمزد را به صورت کامل پرداخت می‌کند و حذف آن، به منزله تراکنش ناقص است.
کارمزد تراکنش‌ها کاملا دلخواه بوده و به عنوان مشوقی برای ماینرهای شبکه که وظیفه حصول اطمینان از قرارگیری تراکنش‌ها درون بلاک‌های جدید را برعهده دارند، عمل می‌کند. البته این نوع مشوق گونه‌ای از منبع درآمد برای ماینرها نیز هست و معمولا حتی نسبت به عملیات ماینینگ سنتی پول بیشتری برای آن‌ها بهمراه دارد، خصوصا با توجه به اینکه فعالیت ماین کردن بخاطر محدود بودن بیت کوین‌های استخراجی در آینده نیز متوقف می‌شود.
بنابراین، بازار رمز ارزها امکان انتخاب بین کارمزدهای مختلف و زمان انتظار را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. هرچه کارمزد تراکنش بیشتر باشد، پردازش آن سریع‌تر بوده و افرادی که از نظر زمان محدودیت خاصی ندارند، می‌توانند با پرداخت کارمزد کمتر، پول بیشتری ذخیره کنند.

عدم نیاز به استاندارد امنیت داده صنعت پرداخت کارت (PCI)

عبارت PCI کوتاه شده Payment Card Industry و به معنای استاندارد امنیت داده صنعت پرداخت کارت است که به کارت‌های دبیت، اعتباری، پیش‌پرداخت، خرید الکترونیکی، خودپردازها و دستگاه‌های کارت‌خوان و کسب و کارهای این صنعت مربوط می‌شود. PCI شامل تمامی سازمان‌هایی است که داده‌های صاحب کارت را ذخیره، پردازش و مخابره می‌کنند. در رابطه با PCI قوانین سخت‌گیرانه امنیتی وجود داشته و اکثر برندهای ارائه دهنده خدمات کارت‌ها، بخشی از آن هستند.
با اینکه قوانین و رگولاتوری‌های یکسان برای شرکت‌های بزرگ مناسب است، اما ممکن است که نیازهای افراد را در نظر نگیرد. برای استفاده از بیت کوین هیچ نیازی برای تطابق با استاندارهای PCI نیست و این امر به کاربران اجازه می‌دهد تا وارد بازارهای جدیدی شوند که دسترسی به کارت‌های اعتباری وجود نداشته یا سطح تقلب و کلاهبرداری شدیدا بالاست.
در نتیجه، کمیسون و شانس گسترش بازار کاربران کمتر شده و از این طریق، مخارج مدیریتی کسب و کارشان را نیز کاهش می‌دهند.

امنیت و کنترل

کاربران بیت کوین قادر به کنترل تراکنش‌هایشان هستند؛ هیچ کسی نمی‌تواند بدون اطلاع و توافق افراد از حساب آن‌ها پول برداشت کند، در صورتی که چنین اتفاقی در دیگر انواع روش‌های پرداخت اتفاق می‌افتد، و هیچکس هم قادر به سرقت اطلاعات پرداختی شما از فروشنده نیست.

کاربران بیت کوین همچنین با کپی کردن و رمزگذاری بک‌آپ‌هایشان، توانایی محافظت از پول‌هایشان را دارند. علاوه بر این، هویت و اطلاعات شخصی کاربران همیشه محافظت می‌شود، چراکه برای انجام تراکنش به هیچکدام از این‌ها نیازی نیست.

شفاف و خنثی

هر تراکنش و ذره‌ای از اطلاعات مربوط به آن، همیشه در بلاکچین در دسترس افراد است، که به صورت آنی قابلیت چک شدن و استفاده را دارد. پروتکل بیت کوین رمزنگاری شده است، بنابراین هیچ بشر یا دستگاه و سازمانی توانایی کنترل یا دستکاری آن را ندارد. شبکه این رمز ارز غیر متمرکز است، از این رو هیچکسی قدرت کنترل کامل آن را ندارد. به همین دلیل است که بیتکوین همیشه خنثی، شفاف و قابل پیش بینی خواهد بود.

عدم امکان جعل و تقلب

یکی از محبوب‌ترین روش‌های جعل و تقلب در دنیای دیجیتال، استفاده دوباره از یک پول است، به این معنا که هر دوی این تراکنش‌ها تقلبی هستند. به این کار «دو بار خرج» یا «دابل اسپیندینگ (Double Spending)» می‌گویند. برای مقابله با این کار، بیت کوین نیز همانند دیگر ارزهای دیجیتال، از فناوری بلاک چین و مکانسیم‌های اجماع مختلفی در الگوریتم BTC استفاده می‌کند.

معایب بیت کوین

مسائل حقوقی و رگولاتوری

وضعیت حقوقی و قانونی بیت کوین در هر کشوری کاملا متفاوت است. در برخی از کشورها، استفاده و ترید بیت کوین ترویج داده می‌شود اما در برخی دیگر، استفاده از آن ممنوع و غیر قانونی است. نگرانی‌های بسیاری در رابطه با کاربرد بیت کوین در جرم و جنایات وجود دارد و برخی از خبرگزاری‌ها اظهار کرده‌اند که محبوبیت این رمز ارز، کاملا بخاطر توانایی مصرف آن در راستای خرید کالاهای غیر قانونی است. زمانی که بازارسیاه معروف سیلک رود یا همان جاده ابریشم (Silk Road) برچیده شد، قیمت بیت کوین نیز ریزش کرد.

سطح شناخت

بیت کوین در بسیاری از کشورها کاملا شناخته شده و قانونی است، اما بعضی از دولت‌ها هنوز هم قانون‌گذاری مشخصی در رابطه با این ارز دیجیتال نداشته و برخی دیگر حتی آن را ممنوع اعلام کرده‌اند.
اکثر کسب و کارها بدون در نظرگیری بزرگی یا کوچکی آن‌ها، هنوز هم کاملا نسبت به بیتکوین بی‌توجه هستند. البته رها کردن تمامی دیگر ارزها و به یکباره شروع به استفاده از ارز BTC کار تقریبا غیرممکنی است.

گم شدن کلیدها

کلید یک رمز عبور عددی است که برای دسترسی به کیف پول بیت کوین به آن نیاز دارید. گم کردن کلید به معنای گم کردن والت ارز دیجیتال است. بنابراین اکثر کیف پول های فعلی مکانسیم پشتیبان‌گیری و بازیابی دارند، اما مشخص است که خود شما به عنوان کاربر باید پیش از استفاده از والت آن را نصب و عبارت بازیابی مربوطه را یادداشت کرده و در جایی امن قرار دهید.

نوسان

قیمت بیت کوین قله‌ها و دره‌هایی را به خود دیده و بعضا درون چرخه‌های مختلفی صعودها و نزول‌های شدیدی را تجربه کرده است که برخی افراد از این وقایع با عنوان حباب و ترکیدن آن یاد می‌کنند. طی عمر بیت کوین، این رمز ارز سقف‌های جدیدی را ثبت کرده و بعد از آن هم گاهی با سقوط‌هایی شدید مواجه شده است. ارزش این ارز دیجیتال به طور قطعی قابل پیش بینی نیست و ممکن است گاهی به سرعت و شدت تغییر یابد، که این امر ممکن است به خسارات مالی قابل توجهی برای سرمایه گذاران بی‌احتیاط منجر شود.
البته باید توجه کرد که ذات بازارهای مالی با ریسک گره خورده است. چنان که اگر قرار بود سوددهی این بازارها تضمین‌شده باشد، همه‌ی مردم به سمت این بازارها روانه می‌شدند و این بازارها ذات خود را از دست میدادند. چیزی که درباره‌ی فعالیت در بازارهای مالی، از جمله بازار ارزهای دیجیتال حائز اهمیت است، داشتن مهارت و دانش است.

توسعه دائم و پیوسته

آینده بیت کوین تقریبا نامشخص است. در حال حاضر دولت‌ها و بانک‌ها قادر به کنترل بیت‌کوین نیستند و روی این رمز ارز تقریبا نظارتی صورت نمی‌گیرد. با این وجود، با افزایش محبوبت و رشد BTC، دولت‌های بیشتری در صدد کنترل آن بر خواهند آمد. یک بیتکوین نظارت شده و تحت کنترل، به یک ارز کاملا متفاوت تبدیل خواهد شد.

آیا بیت کوین یک طرح هرمی است؟

یکی از سرمایه گذاران میلیاردر بازار به نام هاوارد مارکس (Howard Marks)، اخیرا اظهار داشته که ارزهای دیجیتال چیزی جز یک طرح هرمی نیستند. وی گفته بود که موفقبت اخیر ارزهای دیجیتال، به تمایل برای نسبت دادن ارزش به چیزی که در واقع هیچ ارزشی ندارد که افراد مایل به پرداخت برای آن باشند، بستگی دارد.

کسانی که در طرح‌های هرمی سرمایه گذاری می‌کنند، بجای سودآوری از طریق راه‌اندازی و اداره یک کسب و کار، از پول خودشان یا کسانی که بعدا وارد مجموعه می‌شوند کسب درآمد می‌کنند. اما در رابطه با بیت کوین، سود و ارزش آن به عرضه محدود سکه‌ها برمی‌گردد. هرچه افراد بیشتری بیت کوین در اختیار داشته باشند، عرضه آن نایاب‌تر شده و ارزش هر کوین را بیشتر و بیشتر می‌کند. ارز BTC هیچ وجه مشترکی با طرح‌های هرمی استاندارد ندارد.

آیا بیتکوین حباب است؟

رابرت شیلر (Robert Shiller)، اقتصاددان برنده جایزه نوبل، چک لیستی را برای مردم تهیه کرده تا بتوانند حباب بودن یا نبودن یک پروژه را تعیین کنند. این چک لیست شامل افزایش شارپی قیمت یک دارایی، هیجانات عمومی بالا، جنون در رسانه‌ها، و داستان افرادی است که در میان عموم مردم سودآوری هنگفتی داشته و ثروتمند شده‌اند. بیتکوین تمامی این موارد را دارد.
بنابراین تا حدودی بیتکوین یک حباب است و پیش از این هم یکبار ترکیده است. پس از ورشکستی معروف بانک ام‌تی گاکس (MT.Gox)، صرافی چینی که مسئول اداره ۷۰ درصد از تراکنش‌های بیت‌کوین در سطح جهان بود، قیمت رمز ارز BTC نزدیک به یک سال و نیم با ریزش مواجه شد. دقیقا ۳ سال طول کشید تا دوباره قیمت این ارز دیجیتال بهبود یابد. البته که پیش بینی دقیق وقایع آینده دشوار است و امکان سقوط دوباره قیمت بیت‌کوین وجود دارد. با این حال، ارز دیجیتال BTC پیش از این بهبود قیمت یافته و اکنون قدرتمندتر از هر زمان دیگری است.

تفاوت‌های بیت کوین با ارزهای سنتی

غیر متمرکز بودن

هر ارزی در جهان، سوای رمز ارزها، توسط نوعی مقام مرکزی اداره می‌شود. برای هر تراکنشی که در بانک صورت می‌گیرد، افراد باید کارمزد بالایی پرداخته و معمولا هم ارسال پول به گیرنده زمان زیادی می‌برد.
اما بیت کوین توسط هیچ کسی کنترل نمی‌شود. این ارز یک شبکه غیر متمرکز است که بر اساس همکاری و ارتباط تمامی افراد مشارکت‌کننده در آن ساخته شده است. به همین خاطر، حتی اگر بخشی از شبکه خاموش شود، تراکنش‌ها به کار خود ادامه می‌دهند.

عدم امکان جعل و تقلب

بیت کوین به عنوان ارزی که توانایی مقابله با تقلب را داشته باشد طراحی شد. مشروعیت ارز BTC توسط تکنولوژی بلاکچین و مکانسیم‌های دفاعی مختلف ساخته شده در الگوریتم آن حاصل می‌شود.
اما اکثر دیگرارزهای سنتی، شدیدا در معرض جعل هستند و افراد کنترل کننده آن هیچ کاری برای رفع این مشکل انجام نمی‌دهند.

دوام

بیت کوین به شکل فیزیکی وجود ندارد، به این معنا که نمی‌توان با آن صدمه زد. بر خلاف سکه یا پول کاغذی، هر واحد ارز BTC کاملا ابدی است.

عدم امکان بازگردانی ارز فرستاده شده

در صورتی که فردی مرتکب خطا شده و پولی را به کیف پول اشتباهی بفرستد و خواهان بازگردانی آن باشد، این امکان وجود ندارد و همانند دیگر ویژگی‌ها بیت کوین، این خصیصه نیز برای جلوگیری از تقلب طراحی شده است. متاسفانه در رابطه با ارزهای سنتی، امکان بازگردانی اکثر تراکنش‌ها با یک تماس تلفنی وجود دارد.

تعویض پذیری

با اینکه برخی از ارزهای سنتی نظیر دلار و یورو مورد پذیرش چندین کشور هستند، اما اکثر ارزهای جهان فقط در محدوده جغرافیایی کشور خود کاربر دارند. اما بیت کوین یک ارز آنلاین است، به این معنا که محدوده کاربرد آن در سراسر دنیاست.

مالیات بر بیت کوین چگونه تعیین می‌شود؟

بیت کوین هنوز وضعیت حقوقی مناسبی در حوزه‌های قضایی مختلف کسب نکرده، اما برخی از مقامات مالیاتی اهمیت آن را گوشزد کرده و قوانین خاصی را پیشنهاد داده‌اند. این قوانین از هر کشوری به کشور دیگر کاملا متفاوت است.
به عنوان مثال، سرویس درآمدهای داخلی ایالات متحده (U.S. Internal Revenue Service)، بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال را بجای ارز، به عنوان یک دارایی در نظر گرفته است. هر فرد مالیات دهنده‌ای که محصولات و خدمات خود را در ازای دریافت بیت کوین بفروشد، ملزم به ذکر ارزش بیت کوین دریافت شده در مقدار مالیات سالانه خود است. ماینرها نیز تنها در صورتی که فعالیت استخراج آن‌ها موفقیت آمیز بوده باشد، مشمول پرداخت مالیات خواهند بود.
به استناد دادگاه عدالت اروپا، بیت کوین یک ارز است نه یک دارایی. با اینکه این رمز ارز از مالیات بر ارزش افزوده معاف است، اما ممکن است مشمول دیگر انواع مالیات‌ها شود. مقامالت مالیاتی بریتانیا، بیت کوین را به عنوان یک ارز خارجی در نظر گرفته و با هر مورد درگیر با ارز BTC، بسته به  شرایط خاص آن برخورد می‌کنند. تا ژوئیه ۲۰۱۷ (تیر ۱۳۹۶)، فروش بیت کوین از پرداخت مالیات مصرفی در ژاپن معاف بوده و صرفا به عنوان یک روش پرداخت در این کشور شناخته می‌شود.
بنابراین، از آنجایی که بیت کوین یک ارز نسبتا جدید است، چارچوب‌های نظارتی مربوط به مالیات آن نیز بسته به هر کشور متفاوت است. علاوه بر این، در بسیاری از حوزه‌های قضایی هیچ قانون و نظارت خاصی در رابطه با این ارز دیجیتال وجود ندارد.
در ایران هم قبلا نگاهی بسیار منفی نسبت به ارزهای دیجیتال و خصوصا بیتکوین وجود داشت. منتها کم کم با آشنایی بیشتر جهان و نهادهای نظارتی ایران با این بازار و پتانسیل‌های آن، به تدریج زمینه‌های فعالیت در آن بیشتر شده و پیش‌بینی میشود از این هم بیشتر شود. از جمله گشایش‌های قانونی در این زمینه فعالیت قانونی صرافی های ایرانی ارزهای دیجیتال است.

برخی از معروف‌ترین صرافی های ارز دیجیتال

صرافی	ارز	روش پرداخت
بایننس (Binance)	حدود ۵۹۱ جفت معاملاتی + ۱۵ ارز فیات	ارز دیجیتال، انتقال بانکی
بیترکس (Bittrex)	بیش از ۱۹۰ جفت معاملاتی	ارز دیجیتال
لوکال بیتکوینز (همتابه‌همتا)	تمام ارزها	پول نقد، پی پال، انتقال بانکی
کوین بیس (Coinbase)	دلار آمریکا، یورو، پوند	کارت اعتباری، انتقال بانکی، اتریوم
کراکن (Kraken)	دلار آمریکا، یورو، دلار کانادا، پوند، ین ژاپن	انتقال بانکی، آلت کوین‌ها
کوین ماما (CoinMama)	یورو، دلار آمریکا	کارت اعتباری، اتریوم
بیت فینکس (Bitfinex)	دلار آمریکا	انتقال بانکی، اتریوم، دش، مونرو، زی کش
پولونیکس (Poloniex)	بیش از ۷۵ جفت ارزی	ارز دیجیتال
بیت استمپ (Bitstamp)	دلار آمریکا، یورو	کارت اعتباری، انتقال بانکی
(Bisq (P2P	بیش از ۵۹ جفت معاملاتی	ارز دیجیتال، انتقال بانکی
GDAX	دلار آمریکا، پوند، یورو	انتقال بانکی، اتریوم، لایت کوین
شیپ شیفت ( Shapeshift)	بیش از ۴۰ جفت معاملاتی	ارز دیجیتال

برای اطلاع بیشتر و نحوه کار با صرافی‌ بایننس -که بهترین صرافی حال حاضر دنیاست- به این مقاله را مطالعه کنید.

آیا باید بیت کوین بخرم؟

یکی از ویژگی‌ها بارز بیت کوین، نوسان قیمت آن است. این ارز دیجیتال با صعود و سقوط سریع و عجیب قیمت غریبه نیست. در اواسط دسامبر ۲۰۱۷ (اواخر آذر ۱۳۹۶)، قیمت بیت کوین با گذر از سطح ۱۹۸۵۰ دلاری، به سقف تاریخی جدید رسید و طی تنها چند روز به ۱۲۰۰۰ دلار و در ماه فوریه (بهمن)، به ۷۰۰۰ دلار سقوط کرد. در آن زمان، برخی مواقع قیمت این رمز ارز طی حتی یک ساعت نزدیک به ۲۰۰۰ دلار ریزش داشت.
پیش بینی قیمت بیت کوین بدون داشتن نگاهی بسیار عمیق به اقتصاد، سیاست و سایر بازارهای مالی کار ساده‌ای نیست. با این حال قیمت آن از نظر تئوری، می‌تواند به صفر دلار برسد و هم حوالی قیمت فعلی خود بماند یا حتی رشد قیمت دو برابری، سه برابری، ۱۰ برابری یا حتی صدها برابری داشته باشد. در نظر داشته باشید که با همه‌ی این اوصاف، سرمایه‌گذاری روی بیت کوین، در ده سال گذشته (۲۰۱۰ – ۲۰۱۹) از سودده‌ترین سرمایه گذاری‌ها بوده و بسیاری از متخصصین و بزرگان اقتصاد ادعا میکنند که بیتکوین کماکان جای رشدهایی بسیار بیش از چیزی که تا اینجا از آن دیده‌ایم دارد.

هر چه اعتماد عمومی و جهان نسبت به این ارز دیجیتال بیشتر شود، احتمال ریزش قیمت آن کم شده و احتمال صعود آن زیادتر میشود. در حال حاضر (نوامبر سال ۲۰۲۰) شرکت‌ها و نهادهای بزرگ هم با تبدیل بخشی از سرمایه‌شان به بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال در حال ورود به این بازارند. یک مثال آن سرمایه‌گذاری ۱/۸ میلیارد دلاری شرکت Grayscale در بیت کوین (تا نوامبر ۲۰۲۰) است. این شرکت در کل و در زمان نگارش این مقاله، این شرکت حدود ۱۰ میلیارد دلار ارز دیجیتال را مدیریت میکند.

در جامعه ارز دیجیتال، محبوب‌ترین استراتژی سرمایه گذاری، هودلینگ (Hodling) نام دارد که به معنای نگهداری دارایی مورد نظر بجای فروش آن است. این اصطلاح زمانی بر سر زبان‌ها افتاد که در دسامبر سال ۲۰۱۳ یکی از کاربران Bitcoin Forum، کلمه Hold را با غلط املایی به صورت « I AM HODLING» تایپ کرده بود. این اصطلاح سریعا به جوکی تبدیل شد و از آن زمان تا کنون به یک عبارت عامیانه در جامعه رمز ارزها تبدیل شده است. کلمه HODL بین برخی افراد، کوتاه شده عبارت  « hold on for dear life» است.
در نهایت اینکه شاید این گفته را قبلا هم شنیده باشید، اما ذکر مجدد آن خالی از لطف نیست: بیت کوین یک سرمایه گذاری فوق‌العاده ریسکی است، بنابراین هرگز بیشتر از آنچه که توانایی از دست دادن آن را ندارید، در این ارز سرمایه گذاری نکنید. سخنی که درباره‌ی باقی سرمایه‌گذاری‌ها هم صدق میکند. پولی را سرمایه‌گذاری کنید که با از دست رفتنش زندگی شما با خطرات جدی مواجه نشود.

منظور از نهنگ بیت کوین (Bitcoin Whale) کیست؟

نهنگ‌ها بزرگترین پستانداران روی کره زمین هستند و نهنگ های بیت‌کوین هم بزرگترین بازیکنان بازار BTC بشمار می‌روند. این افراد عموما یک فرد واحد نبوده و موسساتی نظیر صندوق‌های پوشش ریسک و صندوق‌های سرمایه گذاری بیت کوین را شامل می‌شوند. به عنوان مثال، پنترا کپیتال (Pantera Capital)، بیتکوینز رزرو (Bitcoins Reserve)، بیت کوین اینوستمنت تراست (Bitcoin Investment Trust) و بسیاری دیگر از این دست بازیکنان هستند.
این موسسات عموما صدها هزار واحد BTC را جابه‌جا می‌کنند. این کار یک فعالیت مخفی است: این صندوق‌ها با توافقی با یک صرافی، این حجم عظیم از پول را به دور از چشم تریدرها منتقل می‌کنند.

به استناد گزارش اخیر نایرامتریکس، تنها ۱۰۰۰ نفر از افراد، ۴۰ درصد بازار را در اختیار دارند. در واقع این افراد آنقدری ارز در دست دارند که با فروش تنها مقداری از آن‌ها، می‌توانند باعث هرج و مرج در بازار شوند.
طبق تحقیقی، در حال حاضر بیش از ۲۵ میلیون نفر در جهان دارای بیت کوین هستند. جالب است بدانید که تنها نزدیک به ۰/۱۵۳ واحد BTC نیاز است تا به جمع ۳۰ درصد از دارندگان برتر بیت کوین از نظر مقدار مالکیت بپیوندید. برای قرار گیری در جمع ۱ درصد برتر، تنها باید ۱۵ واحد بیت کوین داشته باشید.

ماین کنم یا ترید؟

در سال‌های قبل در سراسر دنیا و همینطور در ایران، بین بسیاری از فعالان تکنولوژی، گیک‌ها (geek) و برخی فعالان اقتصادی تب شدید ماین و استخراج بیت کوین افتاد. در آن سال‌ها بیت کوین و ضوابط قانونی آن هم در هاله‌ای از ابهام بود. اما هر چه گذشت، مردم و جامعه‌ی جهانی با این بازار بیشتر آشنا شدند و به واسطه‌ی سختی‌ها و مشکلاتی که ماین کردن بیت کوین داشت، کم کم برای کسب سودها و درآمدهای بیشتر به سمت ترید ارزهای دیجیتال رفتند و صرافی‌ها ایجاد شدند و اقبال به ماین کردن بیت کوین و سایر رمزارزها -خصوصا در ابعادد غیرکلان- کاهش یافت. از جمله سختی‌ها و مشکلات ماینینگ، میتوان به هزینه‌ی برق، سر و صدا، محدودیت دسترسی به تعمیرات ماینرها و… اشاره کرد. در کشور ایران هم صرفه‌ی ماینینگ به تدریج کمتر و کمتر شده است. حال اگر شما قصد کسب درآمد از حوزه‌ی ترید دارید، اکسلایت میتواند با سرویس‌های کپی تریدینگ، ربات ترید و سرویس ارائه و دریافت سیگنال مسیر ترید را برای شما سودده‌تر و بهینه‌تر کند. در صورتی که سوالی در رابطه با این سرویس‌ها داشتید، بی‌درنگ آن را با ما مطرح کنید.

سخن پایانی

بسیاری از مردم سوالاتی از این دست دارند: آیا ارز دیجیتال بخریم؟ آیا بیت کوین بخریم؟ بیت کوین ماین کنیم یا ترید کنیم؟ باید این را بگوییم که به عقیده‌ی بسیاری از رهبران اقتصاد و تکنولوژی، آینده‌ی بسیار روشنی در انتظار ارزهای دیجیتال و خصوصا بیتکوین است. حال تصمیم با شماست که به این بازار وارد شوید یا خیر. اما پیشنهاد ما این است که ریسک سرمایه‌گذاری در این بازار را برای خود بسیار بالا میبینید، بد نیست با مقدار کمی پول در این بازار وارد شوید. 
ضمنا در نوشتن این مقاله، از مقاله‌ای در وبسایت کوین‌تلگراف کمک گرفته شده است.